Rozgrywka

Podstawowym celem rundy jest zebranie czterech układów po 3 lub 4 kamienie i jednej pary, w jak najwyżej punktowanej konfiguracji. Gdy gracz uzbiera taki zestaw, ogłasza wygraną i następuje podliczenie punktów. Wyjątek (od czterech układów i pary) stanowią jedynie dwa zestawy: Siedem Par (Chii Toitsu) i Trzynaście Sierot (Kokushimusou). Opiszemy je w zestawieniu Yaku.

Przypomnijmy podstawowe układy:

Pon (Pung) – trójka

Pon – trzy takie same kamienie. Pon może być otwarty (odkryty) lub zamknięty (ukryty).

Otwarty – gdy mamy w ręce dwa takie same, nieujawnione wcześniej w innym układzie, kamienie, a inny gracz właśnie wyrzuca trzeci.  Wtedy, niezależnie od tego, czy jest nasza kolej czy nie, mówi się Pon i zabiera się ten kamień do układu. Wykłada się wszystkie trzy kamienie, tak by wszyscy widzieli zameldowany układ. W przypadku meldowania – ujawniania układu, kolejka przechodzi na meldującego. Po wyłożeniu układu gracz musi pozbyć się on nadmiarowego kamienia i gra toczy się dalej.

Posiadając otwartego Pona możemy go ulepszyć do Kan, ale tylko gdy sami dobierzemy czwarty taki sam kamień z Muru.

Zamknięty – gdy mamy w ręce dwa takie same, nie ujawnione wcześniej kamienie i podczas naszej kolejki biorąc kamień z Muru, otrzymujemy trzeci taki sam. Nie ujawniamy tego układu.

Kan (Kong)– czwórka

Kan – cztery takie same kamienie. Kan może być otwarty (odkryty) lub zamknięty (ukryty).

Otwarty — gdy mamy w ręce trzy takie same, a inny gracz właśnie wyrzuca czwarty. Wtedy, niezależnie od tego, czy jest nasza kolej czy nie, można powiedzieć Kan i zabrać ten kamień do układu. Wykłada się wszystkie cztery kamienie, tak by wszyscy widzieli zameldowany układ. Kamienie w Otwartym Kanie nie mogą być już używane w grze, tzn. leżą na stole bez zmiany do końca gry. Ponieważ przy układzie z czterech kamieni mamy o jeden kamień za mało, by stworzyć cztery układy i parę, musimy dobrać dodatkowy kamień z Martwego Muru (z prawej strony od przerwania, z lewej strony Dory – patrz zdjęcie niżej).

W przypadku zgłaszania układu, kolejka przechodzi na meldującego. W tym momencie pozbywa się on nadmiarowego kamienia i gra toczy się dalej.

Drugą metodą stworzenia Otwartego Kana jest dołożenie czwartego kamienia do Otwartego Pona (czyli trójki – opis tworzenia Pona wyżej), jednak jest to możliwe jedynie gdy ten czwarty kamień sami wyjmiemy z Muru (nie można go dobrać, ze zrzutki).

Zamknięty – gdy mamy w ręce trzy takie same i podczas naszej kolejki, biorąc kamień z Muru, otrzymujemy czwarty taki sam. Możemy natychmiast zgłosić, że mamy  Zamkniętego Kana. Pozwoli nam to dobrać dodatkowy kamień. Kamień ten jest potrzebny, ponieważ przy Kanie (układzie z czterech kamieni) mamy o jeden kamień za mało, by stworzyć cztery układy i parę, musimy dobrać dodatkowy kamień (z prawej strony od przerwania, z lewej strony Dory). Zgłoszony Zamknięty Kan  jest widoczny dla innych graczy.

Dodatkowa Dora

W przypadku zgłoszenia Kana odkrywana jest dodatkowa Dora (Kandora) – kamień po prawej stronie Dory (następne Kandory to kolejne kamienie w prawo – w Riichi można zgłosić tylko cztery Kany). W zależności od tego, czy jest to zamknięty Kan, meldowany Kan czy ulepszany Pon, różnią się czynności wykonywane podczas odkrywania Dory. Przy deklaracji zamkniętego Kana mamy możliwość zobaczenia dodatkowej Dory przed wykonaniem zrzutki. W innych przypadkach nie mamy takiego przywileju.

  • zamknięty Kan: wzięcie dodatkowego kamienia – odkrycie Dory – zrzutka;
  • otwarty Kan: wzięcie dodatkowego kamienia  – zrzutka – odkrycie Dory;
  • późny Kan (ulepszony Pon): wzięcie dodatkowego kamienia – zrzutka – odkrycie Dory

Możemy także nie deklarować tego układu, a wykorzystać go do stworzenia dwóch innych układów (np. trójki i sekwencji).

1,2,3,4 - kamienie brane za zgłoszone Kany (w kolejności). 1K,2K,3K,4K - dodatkowe Dory (Kandora) odkrywane przy zgłaszaniu Kanów (w kolejności).

Na prawo od Dory - kamienie dobierane za Kany. Na lewo od Dory - kamienie odkrywane: Kandory. W Riichi można zgłosić tylko cztery Kany.

Chi (Chow) – sekwencja

Chi – sekwencja trzech kamieni tego samego rodzaju. Sekwencje można zebrać tylko z kamieni zawierających liczby (czyli Man, Pin czy Sou). Smoki i Wiatry nie tworzą sekwencji.

Chi – podobnie jak poprzednie układy – może być otwarty lub zamknięty.

Otwarty – gdy mamy w ręce dwa, nie ujawnione wcześniej w innym układzie kamienie, z których chcemy stworzyć sekwencję, a gracz po naszej lewej stronie właśnie wyrzuca potrzebny nam kamień. Wtedy mówi się Chi i zabiera się ten kamień do układu. Wykłada się wszystkie trzy kamienie, tak by wszyscy widzieli zameldowany układ. W tym momencie pozbywamy się nadmiarowego kamienia i gra toczy się dalej.

Trzeba wiedzieć, że jeżeli chcemy wziąć kamień do Chi ze zrzutki naszego poprzednika, a ktoś inny chce w tym samym czasie ten sam kamień do Pona lub Kana, to właśnie on ma pierwszeństwo.

Zamknięty – gdy mamy w ręce dwa nieujawnione wcześniej kamienie, z których chcemy stworzyć sekwencję, i podczas naszej kolejki biorąc kamień z Muru, otrzymujemy trzeci, potrzebny kamień. Nie ujawniamy tego układu.

Para (głowa, oczy) – dwa takie same kamienie.

Przez Parę rozumiemy dwa takie same kamienie. Para jest układem, którego się nie melduje i tym samym nie można jej utworzyć ze zrzutki innego gracza. Tworzymy ją, gdy dobierzemy drugi taki sam kamień z Muru. Jedynym przypadkiem, w którym możemy wziąć ze zrzutki kamień do pary jest zgłoszenie wygranej (posiadamy już cztery układy po 3 lub 4 kamienie i brakuje nam właśnie pary).

Podczas meldowania układów, gracz biorący kamień ze zrzutki obraca odpowiedni kamień, zaznaczając, od kogo była wzięta zrzutka do meldowanego układu.

Pon z kamienia od gracza z przeciwka

Pon z kamienia od gracza z prawej

Chi z kamienia TYLKO od gracza z lewej

Kan z kamienia od gracza: z lewej - z przeciwka - z prawej

Zamknięty Kan

Pon z kamienia od gracza z prawej, ulepszony w Kan (późny Kan)

Początek rozgrywki

Wschód zaczyna od pozbycia się czternastego – nadmiarowego kamienia. Wykłada go przed sobą, wewnątrz Muru. Nie jest konieczne nazywanie zrzutki.

Gdy żaden z pozostałych graczy nie zdecyduje się na wzięcie zrzutki (i tym samym zameldowanie jakiegoś układu), następny graczy – czyli Południe – bierze kamień z początku Żywego Muru. Zrzutka staje się wtedy martwym kamieniem i już nie bierze udziału w dalszej grze.

Teraz Południe ma czternaście kamieni, więc musi zdecydować, który zostawić, a którego się pozbyć. Wyrzuca niepotrzebny dla siebie kamień przed siebie wewnątrz Muru. Gdy żaden z pozostałych graczy nie zdecyduje się na wzięcie zrzutki i tym samym zameldowanie jakiegoś układu, następny graczy – czyli Zachód – bierze kamień z początku Żywego Muru.

Teraz Zachód, mając czternaście kamieni, musi zdecydować, którego się pozbyć. Dalej, następny ruch przebiega analogicznie w przypadku Północy.

Należy zachować porządek na stole. Każdy z graczy wykłada swoje zrzutki przed sobą, w kolejności wyrzucania, układając je w rzędach po sześć kamieni każdy.

Furiten

Jeśli graczowi brakuje jednego kamienia do wygranej (czeka, poluje – w Riichi określa się taką sytuację jako tenpai), a wcześniej w rozgrywce wyrzucił kamień potrzebny teraz do wygranej, to jest w tak zwanym Furiten i nie może zadeklarować wygranej na kamieniu ze zrzutki innego gracza. Może wygrać wyłącznie przez dobranie kamienia z Muru.

Gracz będący w Furiten może zmienić swój układ, by uniknąć Furiten, przez zmianę czekania. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ma już zadeklarowane Riichi (Riichi wyjaśnione niżej).

Gracz, który nie zadeklaruje wygranej na wyrzuconym przez innego gracza kamieniu i opuści zgłoszenie wygranej, będzie w tak zwanym tymczasowym Furiten. Obowiązuje on do końca jego kolejki (do ponownego wzięcia przez niego kamienia z Muru). Jeśli kolejka zostanie przerwana meldunkiem innego gracza, tymczasowy Furiten przestaje go obowiązywać.

Deklaracja Riichi

Gracz posiadający zamkniętą (ukrytą) rękę (nie meldował żadnych układów) i brakuje mu tylko jednego kamienia do wygranej (tenpai), może zadeklarować Riichi, wyraźnie mówiąc „Riichi”. Obraca wtedy odrzucany właśnie kamień poziomo i daje 1000 punktów zastawu, zaznaczając to przez położenie odpowiedniego liczmana na stole.

Zadeklarowane Riichi gracza Północy

Jeśli inny gracz weźmie obrócony kamień do wygranej, Riichi zostaje unieważnione. Gdy przeciwnik weźmie obrócony kamień, by zameldować jakiś układ , obraca się wtedy następny odrzucany kamień.

Riichi nie można zadeklarować, gdy w Murze pozostały mniej niż cztery kamienie.

Zastaw 1000 punktów wraca do gracza deklarującego Riichi, jeśli gracz ten wygra. Jeśli wygra inny gracz, to wygrany przejmuje 1000 punktów zastawu (deklarujący Riichi traci te 1000 punktów). W przypadku braku rozstrzygnięcia zastaw zostaje na stole i przechodzi do puli zwycięzcy następnej rozgrywki.

Gracz, który zadeklaruje Riichi nie może więcej zmieniać swojego zestawu i swoich czekań. Może jednak ulepszyć Pon w zamknięty Kan, jeśli ulepszenie to nie zmienia kamieni, dzięki którym gracz może wygrać, oraz jeśli ulepszane trzy kamienie pierwotnie mogły być liczone tylko jako Pon – nie tworzyły innych układów (nie może zmieniać czekania gracza). W przypadku, gdy w ręce gracz ma trzy Pony i z kolejnych kamieni jednego rodzaju (np. 222,333,444), nie można zrobić z nich Kana, ponieważ mogą one być interpretowane także jako trzy takie same Chi. Furiten nie blokuje możliwości deklaracji Riichi, ale gracz, który jest w Furiten i deklaruje Riichi może wygrać tylko z Muru.

Należy pamiętać, że deklaracja Riichi daje także 1 Han, co powoduje, że ręka gracza staje się „wartościowa” – Yaku. Gracz z Riichi, który wygra w pierwszej nieprzerwanej kolejce od deklaracji, włącznie z następnym dobranym kamieniem, otrzymuje kolejny Han (Ippatsu). W przypadku jakiegokolwiek meldunku przerywającego kolejkę (nawet ulepszenie Pon w Kan) odbiera graczowi możliwość uzyskania dodatkowego Hana.

Zakończenie

  1. Zasada Furiten nie jest jednak taka prosta, jakby się wydawało.
    Nie tylko nie można wygrać przez Ron (ze zrzutki) kamieniem, który już się wyrzuciło – i jest on w naszych zrzutkach (w rzece) lub w meldunkach innych (odpowiednio zaznaczonych).
    Zasada jest bardziej rygorystyczna.
    Nie możemy wygrać poprzez Ron, gdy w naszych zrzutkach znajduje się JAKIKOLWIEK kamień który tworzyłby zwycięski układ (nawet jeśli ta wygrana, nie zawierałaby w sobie obowiązkowego Yaku – nie byłaby legalną ręką).
    Jeśli wyrzuciło się jeden z kamieni, na których można wygrać (ale nie trzeba), burzy to pozostałe czekania.
    Będąc w JAKIMKOLWIEK Furiten, nie można wziąć ze zrzutki do wygranej żadnego kamienia. Nie ma znaczenia, że oczekiwany kamień był inny od tych, które się wyrzuciło. Każdy wyrzucony kamień, który MÓGŁBY skompletować rękę, daje Furiten, niezależnie od tego czy dawałby on prawidłową rękę czy nie (Yaku).

    Przykład :
    mając 2k-3k 1b-1b-1b 7b-8b-9b 7k-8k-9k E-E (Tenpai – brakuje do wygranej 1k lub 4k: czekanie otwarte) i wyrzuciliśmy wcześniej 4k – to jesteśmy Furiten: nie można wygrać ani na 4k ani na 1k.

    Inny przykład: mając 2b i 3b, zbieramy do Tanyao. Zwycięstwo może nam dać w tym przypadku tylko 4b. Ale nawet jeśli wcześniej wyrzuciliśmy 1b, to znajdujemy się w Furiten i nie możemy wygrać przez Ron kamieniem 4b.

    Inne przykłady można znaleźć w poniższych linkach:
    http://www.mahjong.org.pl/strona.php?id_strony=119
    http://mahjong.wikidot.com/furiten
    http://www.japanesemahjong.com/reachmahjong/fouling/discard_foul.htm

    Wyjaśnienia można znaleźć także na Forum Reachmahjong.com

    Podobnie rzecz się ma z tymczasowym Furiten – celowym lub przypadkowym pominięciem wzięcia kamienia do wygranej od innego gracza.

    Dla lepszego zobrazowania, proponuję ułożyć sobie na stole powyższe przykłady, by zobaczyć, jak to działa, i by nie popełnić tego błędu podczas gry – zgłoszenie nieprawidłowej wygranej wiąże się z nałożeniem Chombo.

    Zawsze można wygrać oczywiście przez Tsumo (z muru).

    PS. Dziękuję Dominikowi za zwrócenie na to uwagi 🙂
    Dziękuję Szymonowi za dodatkowe wyjaśnienia 🙂

  2. Witam,

    Mam pytanie odnośnie tenpai. Czy jeśli brakuje mi jednego kamienia do ron lub tsumo ale z odkrytych kamieni (np w układach innych graczy) wynika, że tego kamienia już nie dostane to nadal jestem w tenpai?

    Drugie podobne pytanie, czy furiten neguje tenpai? Innymi słowy, czy jeśli nie mogę wygrać na kamieniu odrzuconym ale brakuje mi tylko jego to jestem nadal w tenpai?

    Dziękuję z góry za wyjaśnienia:)

  3. Powiem tak – tenpai jest tenpai. Czy jest możliwa wygrana czy nie – jeśli graczowi brakuje jednego kamienia do wygranej (obojętnie czy ron czy tsumo, czy prawidłowiej czy nieprawidłowej) – to jest to tenpai. Czasem zdarza się tak, że przeoczymy jakieś kamienie, wejdziemy w tenpai, a potem zorientujemy się, że nie możemy wygrać. Ale tenpai się jak najbardziej liczy.

    Furiten „blokuje” tylko wygraną przez ron. Zawsze można wygrać przez tsumo.

    I jeszcze jedna rzecz – jeśli rozdanie zbliża się do końca, a widzimy, że ani my ani nikt z graczy jakoś nie może złożyć wygranej, to wtedy dążymy do tego, by być w tenpai, obojętnie czy w furitenie, czy bez yaku (yaku może nam dać przecież wygrana ostatnim kamieniem z muru Haitei, albo ostatnia zrzutka – Houtei ;)) – ważne, by być ten jeden kamień od wygranej (prawidłowej lub nie). Bo przy grze nierozegranej, gracze którzy byli w tenpai zyskują, a ci którzy nie byli (noten) tracą. / http://mahjong.info.pl/japonski/riichi/zakonczenie/ – Rozdanie nierozstrzygnięte/

  4. Dzięki:)

    Kolejna wątpliwość. Nie zostało wspomniane nic o kradzieży kamienia przy ulepszaniu odkrytego pona do kana. Czy ta możliwość nie występuje w wersji Riichi?

  5. Chyba znalazłem na liście yaku: Chan Kan – wygrana przez rabunek Kana.

    Rozumiem że działa to w ten sposób, że np. ja próbuję ulepszyć odkryty pon kamieniem z muru to wtedy inni gracze mogą ten kamień skraść do swojego układu i obowiązują wtedy normalne zasady licytacji? (czy mogą go skraść tylko do ron, czy np. do Chii też nie tworząc mahjonga?).

  6. W Riichi jedyny sposób, by ulepszyć otwartego pona w kana, to wzięcie tego czwartego kamienia z muru. W innym przypadku nie jest to możliwe. Tzn. mam otwartego pona na ręce, w swojej kolejce dostaję czwarty kamień, dokładam go do pona (nad „poziomy” kamień), biorę dodatkowy z martwego muru, wyrzucam niepotrzebny, odkrywam dodatkową dorę. Oczywiście zawsze można ten czwarty kamień wyrzucić 😉 nie ma obowiązku robienia późnego kana.
    A jeśli mam na ręce otwartego pona, a ktoś inny wyrzuca „mój” czwarty kamień, nie mogę tego wziąć, by zrobić późnego kana.

    W Riichi nie ma żadnej licytacji. Obowiązuje, nazwijmy to „pierwszeństwo grup”. Jeśli kilka osób chce ten sam kamień, to pierwszeństwo ma ten, który zgłasza wygraną (obojętnie jaką grupę kompletuje), potem ten, który melduje pon/kan, a na końcu chii. Jeśli jedna osoba zawoła np. kan, a druga chii – to kamień bierze ten, który zawołał kan.

    Chan Kan to trochę inny przypadek .Bo tutaj jest „kradzież” jedynego możliwego kamienia do wygranej – inne są już w zameldowanym ponie. Ktoś ma otwartego pona na ręce, a mi brakuje jego czwartego kamienia, by złożyć chii i wygrać. Gdy on dokłada czwarty kamień do późnego kana – ja mogę zgłosić wtedy wygraną przez Chan Kan.

  7. Przez licytację miałem właśnie na myśli rozstrzyganie pierwszeństwa grup jak to ładnie nazwałeś;) Po prostu adaptacja wersji komputerowej, którą usiłuję dopiąć, musi różnić się trochę od rozgrywki przy stole aby zachować szeroko pojęte usability:)
    Natomiast co do rabunku to już rozumiem że ukraść można tylko do wygranej. Ale mam jeszcze jedno pytanie, skoro wziętych kamieni z muru inni gracze nie widzą czy muszę już w momencie wzięcia kamienia z muru decydować się na ewentualne ulepszanie pona, czy mogę to zrobić w jednej z późniejszych kolejek?

    Dzięki za cierpliwość do mnie:)
    (chyba dobrze się przenieść niedługo na forum)

  8. 🙂 nie ma obowiązku meldowania kana ani ulepszania pona w kana. Zawsze można przecież wykorzystać czwarty kamień do złożenia chii, a pona sobie zostawić. Można ulepszyć sobie później. Można wyrzucić ten czwarty jeśli jest bezpiecznym kamieniem. Można wywalić nie zgłaszając kana, by nie dobijać komuś dor, jeśli widać, że już czeka na wygraną… Tak samo jak np. mamy 4 takie same kamienie na ręce i w danym ruchu nie zgłosimy zamkniętego kana, a możemy to zrobić w kolejnych ruchach, lub sobie tę „grupę” rozbić. Możliwości jest wiele 🙂
    Rozumiem, że grasz w Riichi na komputerze? można wiedzieć na jakim programie/serwisie?

  9. Rozumiem:)

    Program własnej produkcji, coś ala hobby. Pełne Riichi to jeszcze nie jest ale dopinam, stąd te wszystkie pytania.

    Niedługo pewnie przydadzą się beta-testerzy;)

  10. Spoko 🙂 no to ładnie, jak hobbystycznie ;P bodajże 4winds mahjong tak powstał ;P nie ma problemu. jak coś, to pytaj, albo forum, albo mail, albo komentarze 🙂

Skomentuj kosmat Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *