Przy poznawaniu gry każdy raczej będzie dążył tylko do zebrania zwycięskiej kombinacji – to zrozumiałe – ale niestety, zazwyczaj odbywa się to byle-szybciej i byle-jak… melduje się co popadnie, nie patrząc na liczbę punktów, które wtedy się ugra…

Warto któreś spotkanie przy Mahjongu przeznaczyć na grę typowo „szkoleniową” i pokombinować coś z taktyką, nawet kosztem wydłużonego czasu gry…

Oto kilka luźnych uwag:

W początkowej fazie gry (kilka pierwszych ruchów):

• Nie chodzi tylko o to, by zebrać jak najszybciej zwycięski układ (choć to też jest ważne), ale także by uzyskać jak najwyższą punktację.
• Jakie kamienie dostaliśmy do ręki? ile Honorów, ile rodzin, ile z poszczególnych rodzin?
• Ile kamieni brakuje nam do czekania?
• Co możemy z takiego zestawu uzbierać? Ile punktów za to uzyskamy?

W trakcie rozgrywki:

• Otwierać rękę czy nie? Nie zawsze opłaca się natychmiast wziąć do układu kamień wyrzucony przez innego gracza.
• Co możemy zmienić? do jakiego bardziej wartościowego zestawu możemy ulepszyć rękę?
• Po kilku zrzutkach i wzięciach z muru – co przychodzi? co wyrzucają inni? jakie mamy szanse na uzbieranie tego, co planowaliśmy?
• Co wyrzucają inni?  – czyli czego nie możemy wykorzystać?
• Przypuszczając, że któryś z graczy chce mieć zamkniętą rękę, można mu podłożyć kamienie, by ją otworzył i obniżył swoją punktację :>
• Jak ulepszyć swoją rękę? może coś pozmieniać? może coś lepszego przyszło?
• Uważać na Honory (Wiatry i Smoki). Albo pozbyć się ich w miarę wcześnie, albo czekać aż kolejny przyjedzie. Im dłużej trzymamy jakiś wartościowy Honor i nic nam do niego nie chce przyjść, tym niebezpieczniej jest go później wyrzucać.

Pod koniec rozdania (gdy przypuszczamy, że gracze mogą już czekać na wygraną lub pozostało niewiele kamieni w Murze):

• Czy mamy „legalną” rękę? (Yaku, podwojenia, inne wymagania?)
• Pod koniec gry dużym ryzykiem jest pozbywać się jakiegoś smoka, który nie został wcześniej wyrzucony lub wiatru rundy.
• Ocenić, które kamienie są „bezpieczne” do wyrzucania (przeciwnik nie będzie ich potrzebował do wygranej).
• Czy ryzykować i wyrzucić mniej bezpieczny kamień, czy może zacząć rozbijać zebrane już układy (oczywiście te niezameldowane), gdy jest to bezpieczniejsze?
• Gdy nie możemy zebrać układów do wygranej – nie podkładać się. Dążyć do nierozegrania (wyrzucać bezpieczne) i w miarę możliwości (gdy jest z tego korzyść) wejść w czekanie (tenpai).
• Można podłożyć się innemu graczowi do wygranej, gdy przypuszczamy, że mniej u niego stracimy niż u innego gracza lub tsumo.

Niektóre z opisanych tu sugestii mogą się nie sprawdzić w różnych odmianach, ponieważ każda z nich posiada pewne cechy charakterystyczne dla siebie. Jedna cecha zdaje się być wspólna: meldowanie jest zawsze mniej korzystne – obniża punktację (za meldowane układy mamy mniej punktów niż za ukryte).

• W Riichi gracze będą starali się grać raczej na zamkniętych rękach (konieczność uzyskania wartościowego układu – Yaku, możliwość uzyskania dodatkowego Hana przez Riichi), co wymusza nieco inne planowanie zbieranych kombinacji. Zamknięta ręka daje większe „pole manewru” kamieniami. Zrzutki są poukładane, widać kto co wyrzucał. To pozwala ocenić, co gracze przypuszczalnie mogą zbierać. Zasada Furiten będzie zmuszała do bardziej przemyślanej gry, Riichi będzie „blokować” rękę i zmuszać do wyrzucania niekiedy niebezpiecznych kamieni. Unikać się będzie podkładania do wygranej, bo ponosi się znacznie większe „koszta”.

• Przy odmianach Hongkong (także Tajwański), gdzie nie ma małych punktów, możemy także grać na meldowanych układach i starać się zbierać raczej Honory czy Skrajne. Unikać będziemy Chow (chyba że zbieramy rękę złożoną z samych Chow). Przy braku Martwego Muru, gdy wszystkie kamienie są w użyciu, prędzej czy później możemy trafić na kamień, który jest nam potrzebny. Gdy jest Martwy Mur, to istnieje prawdopodobieństwo, że jakiś kamień nie będzie użyty w grze.

• W chińskim tradycyjnym baczniejszą uwagę zwrócimy na to, z czego składa się nasza ręka i starać się będziemy budować także „małe punkty”. Skupimy się na Honorach. Będziemy także starać się unikać Chow, a rękę składać z Pungów i Kongów. Możemy pokusić się o jakiś układ specjalny, dający nam od razu limit punktów.

• W MCR musimy zapamiętać 81 kombinacji Fan. Będziemy szukać powiązań między poszczególnymi kombinacjami. Więcej będziemy grać na otwartych rękach, bo zasady nie wiążą wartości układu z jego meldunkiem czy ukryciem. Więcej będziemy mogli „wycisnąć” z Chow (podnoszone, przeplatane, itp.). Przeplatanki (spotykane również w chińskiej tradycyjnej) także dadzą nam pewne pole manewru. (piszę czysto teoretycznie, bo jeszcze nie mieliśmy okazji spróbować rozgrywki na tych zasadach)

• W amerykańskiej odmianie (przynajmniej w niektórych jej wariantach) będziemy unikać Chow (gdzieniegdzie sekwencje nie występują). Rękę będziemy budować na Pungach i Kongach, a także mamy możliwość tworzenia „piątek” i „szóstek” przy pomocy jokerów. Do zapamiętania jest sporo układów specjalnych, w których zawarte są np. daty wydarzeń historycznych. (piszę czysto teoretycznie, bo jeszcze nie mieliśmy okazji spróbować rozgrywki na tych zasadach)

Widzimy więc, że strategia będzie się zmieniała w zależności od rozgrywanej odmiany.

Jeśli wiesz coś więcej na temat strategii w poszczególnych odmianach – to zapraszamy do podzielenia się. Może komentarzem, a może jakimś dłuższym tekstem?